9. Hafta Yazma Konuları: Dünya Nezaket Günü

“Nezaketi Gör, Duy, Yay!”

Her yıl 13 Kasım’da kutlanan Dünya Nezaket Günü, küçük davranışların büyük değişimler yaratabileceğini hatırlatır. Bir tebessüm, bir teşekkür, bir yardım eli… Bazen bir kelime bile birinin gününü aydınlatabilir.
Bu özel günde, dünyanın dört bir yanında milyonlarca insan aynı çağrıyı yineliyor:
“Nezaketi normalleştirelim.”
Biz de sınıflarımızda bu evrensel hareketin bir parçası oluyoruz. 

Bu hafta öğrencilerimizle nezaketi yalnızca bir davranış olarak değil; görmeyi, duymayı ve çoğaltmayı gerektiren bir bakış açısı olarak ele alacağız.

🟢 İlkokul (2,3,4. Sınıflar)

Konu: Okulun Nezaket Dedektifiyim!

Bugün okuldaki görevin nezaketi yakalamak!
Gün boyunca etrafında gördüğün iyi davranışları fark edip not aldın.
Şimdi bu davranışları bir “Nezaket Günlüğü”ne yaz.

Yaz:

“Bugün sınıfta ilk fark ettiğim nazik davranış şuydu…”
Kimin ne yaptığını, seni nasıl hissettirdiğini anlat.

İpucu:
Yazını üç bölüme ayır: “Sabah – Öğle – Akşamüstü”
Her bölümde gördüğün bir nezaket örneğini yaz.

Öğretmen Açıklamaları: 

Amaç:

• Öğrencilerin çevrelerinde gerçekleşen nazik davranışları fark etmelerini sağlamak.
• Pozitif davranışlara dikkat kesilme ve gözlem yapma becerilerini geliştirmek.
• Yazma sürecini gözlem, duygu ve düşünce arasında bağlantı kurarak derinleştirmek.

Yöntem:

• Öğrencilere sınıfta bir günlüğüne “nezaket gözlüğü” taktırın. Onlardan, gün boyunca fark ettikleri iyi davranışları yazmalarını isteyin.
• Öğrenciler “nezaket dedektifi” olarak gün boyunca sınıfta ve okulda fark ettikleri iyi davranışları not eder.
• Yazma zamanı geldiğinde öğrenciler üç bölümden oluşan (sabah–öğle–akşamüstü) kısa gözlem yazıları yazar.

İpuçları:

• Her davranışı anlatırken “Beni nasıl hissettirdi?” sorusuna da yer vermeleri için öğrencileri teşvik edin. 
• Sınıfta “Nezaket Haritası” oluşturun. Öğrenciler yazılarındaki davranışları renkli kartlara yazıp panoya eklesin.

🔵 Ortaokul (5–8. Sınıflar)

Konu: Bir Günü Değiştiren Cümle

Bazen birinin söylediği tek bir cümle bizi derinden etkiler:
“Bunu başarabilirsin.”, “Seninle gurur duyuyorum.”, “İstersen yardım ederim.”
Senin hayatında böyle bir an yaşandı mı, düşün.

Yaz:
Birinin söylediği (veya senin söylediğin) nazik bir cümle nasıl bir fark yarattı, anlat.
O kelimeler sana (ya da karşındakine) ne hissettirdi?

İpucu:
Olayı bir sahne gibi anlat. Cümle söylendiği anda ortamdaki ayrıntıları (ses, yüz ifadesi, sessizlik) betimle.

Öğretmen Açıklamaları

Amaç:

• Öğrencilerin sözlü iletişimde nezaketin gücünü fark etmelerini sağlamak.
• Bir cümlenin moral, güven veya ilişki üzerindeki etkisini analiz ederek yazıya aktarmak.
• Duygu aktarımı ve iç konuşma tekniklerini geliştirmek.

Yöntem:

• Derse “Birinin sana söylediği bir cümleyi hiç unutamadığın oldu mu?” sorusuyla başlayın.
• Birinin moralini yükseltebilecek kısa, anlamlı cümleleri tahtaya yazın. (“Sana güveniyorum.”, “İstersen birlikte yapabiliriz.” vb.)
• Öğrenciler, birinin söylediği (ya da kendi söyledikleri) nazik bir cümleden yola çıkarak kısa bir hikâye veya içsel bir anlatım yazarlar.
• Yazının merkezinde bir “nazik cümle” vardır; metin bu cümlenin öncesi ve sonrası üzerine kuruludur.

İpuçları:

• Öğrencilerden “O an ortamda neler vardı?”, “Karşı taraf nasıl tepki verdi?”, “Ben ne hissettim?” sorularına yanıt vermelerini isteyin.
• Yazılardan seçilen cümlelerle sınıfta “Bir Günü Değiştiren Cümleler Duvarı” oluşturabilirsiniz. 

🔴 Lise (9–12. Sınıflar)

Konu: Nezaket Manifestom

Nezaket sence sadece kibar olmak mıdır, yoksa bir duruş biçimi mi?
Okuldaki tüm paydaşların daha nazik olması için senin kuralların neler olurdu?

Yaz:
Kendi “Nezaket Manifesto”nu oluştur.
5–7 maddeyle “Benim için nezaket…” diye başlayan ifadeler yaz.
Sonra kısa bir açıklamayla her maddeyi örneklendir.

İpucu:
Yazını bitirirken şu cümleyle bağlayabilirsin: “Bu manifesto sadece başkaları için değil, kendim için de bir hatırlatma.”

Öğretmen Açıklamaları:

Amaç:

• Öğrencilerin nezaketi bir karakter değeri ve bilinçli seçim olarak değerlendirmelerini sağlamak.
• Kişisel değerler ve toplumsal sorumluluk duygusu arasında bağ kurdurmak.
• Yazma sürecinde soyut bir kavramı somut örneklerle ifade etme becerisini geliştirmek.

Yöntem:

• Derse “Nezaket bir refleks mi, bir duruş biçimi mi?” sorusuyla başlayın.
• Öğrencilerle “Nezaket Elçisi” tanımı yapın. 
• Öğrencilerden 5–7 maddeden oluşan kişisel bir Nezaket Manifestosu yazmalarını isteyin.
• Her madde “Benim için nezaket…” ifadesiyle başlar ve kısa bir örnek ya da açıklamayla desteklenir.

İpuçları:

• Öğrencilerden yazının sonunda şu soruya cevap vermelerini isteyin:
  “Bu manifestoyu neden kendime hatırlatmak istiyorum?”
• Menifestolardaki ortak ifadelerinden yola çıkarak okulun “Nezaket Bildirgesi”ni hazırlayabilirsiniz. 

Örnek tanım: 

Nezaket Elçisi: Okulda arkadaşlık, saygı ve yardımlaşma gibi değerleri görünür kılan öğrencidir.
Gülümsemeyi, paylaşmayı, teşekkür etmeyi hatırlatır; sınıfta, koridorda veya bahçede iyi davranışları çoğaltmak için küçük adımlar atar.

 Nezaket Elçisinin Görevleri 

• Çevresinde fark edilen iyi davranışları takdir eder ve görünür kılar.
• Yeni gelen veya dışlanmış hisseden öğrencilere destek olur.
• Küçük nezaket kampanyaları (teşekkür duvarı, gülümse günü, paylaşım kutusu vb.) başlatır.
• Sınıfta “iyi davranış elçisi” nöbetleri veya “nezaket günü” etkinliklerinde liderlik yapar.

Aysun Yağcı